در این نشست، زینب پیروزراهی، تحلیلگر اقتصادی، به ارایه مقاله ای با عنوان اصلاح ساختار شرکت های دولتی پیش از واگذاری به بخش خصوصی، پرداخت و گفت: بحث آسیب شناسی و اصلاح ساختار بنگاه ها قبل از واگذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. خصوصی سازی را می توان به سه بخش فرایند آماده سازی، فروش و نظارت های بعد از فروش تقسیم کرد.

وی ادامه داد: در این بین، توجه به مرحله آماده سازی و اصلاح ساختار ضرورت دارد. تجربیات نشان می دهد که عدم توجه به مرحله آماده سازی و اصلاح ساختار در واگذاری های انجام شده موجب اختلافاتی بین خریدار و فروشنده شده است. مانند مسایلی که در آلومینیوم المهدی-هرمزال، حمل و نقل ریلی رجا، هواپیمایی ایران ایرتور، پالایش و پخش خون دیده شد.

وی به تجارب کشورها و استخراج اقدامات اصلی و ضروری پیش از واگذاری اشاره کرد و ادامه داد: حال این سوال پیش می آید که با توجه به ضرورت مرحله آماده سازی و اصلاح ساختار و ابعاد نسبتا مشخصی که از این اقدامات وجود دارد، چرا توجه کافی به این موضوع انجام نشده است، خاطرنشان کرد: بررسی ها نشان می دهد که دلایلی مانند عدم اشراف و عدم اجماع سیاست گذاران در مورد حدود اقدامات آماده سازی، اصالت واگذاری و اولویت عرضه بر اصلاحات ساختاری، زمان بندی در نظر گرفته شده برای واگذاری، دید درآمدی به واگذاری ها، ساختار تقسیم وظایف نامناسب، دخالت فرایندهای سیاسی در امر واگذاری و عدم تعریف شرایط کمک اعتباری از محل منابع عمومی را می توان برای این موضوع نام برد.

 

در ادامه، علیرضا دولت آبادی، سرپرست دفترنظارت و پیگیری مطالبات سازمان خصوصی سازی، با تاکید بر اینکه منابع مالی دولت محدود است و نگاه دولت به واگذاری ها، درآمدزایی است، ادامه داد: در قوانین و مقررات هم اشکالاتی موجود است. به علاوه، ما در برخی مواقع،  شاهد مقاومت مدیران دولتی هستیم که علاقه ای به واگذاری زیرمجموعه های خود ندارند.

حسین امیر رحیمی، سرپرست دفتر شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌ها در سازمان خصوصی سازی خاطرنشان کرد: از دلایل محدودیت آماده سازی پیش از واگذاری می توان به بحث تعارض منافع و تضامین داخل شرکت ها اشاره کرد.

وی با بیان اینکه در سازمان خصوصی سازی می توان اقداماتی را در حوزه ارتقای شفافیت و انضباط مالی، انجام داد، گفت: برای مثال انتشار اطلاعات در کدال، تشکیل بانک اطلاعات جامع شرکت ها، زمینه سازی برای حمایت هوشمند دولت در قبل و بعد واگذاری، اصلاح ترکیب سهام داری، استقرار حاکمیت شرکتی، توجه به صنعت مرتبط با هر بنگاه و الزامات تغییرات ساختاری، از مواردی است که می تواند به شفافیت شرایط واگذاری کمک کند.

این پژوهشگر اقتصادی ابراز داشت: وضعیت کنترل کرونا در کشورها موجب شده که شاهد اوج گیری اصلاح ساختار شرکت ها در کشورهای مختلف جهان باشیم. از همین رو، پیشنهاد می شود برای بهبود شرایط ضرورت برون سپاری اصلاح ساختار و همچنین استفاده از کارگزاران واگذاری مدنظر قرار بگیرد. تقویت شرکت های تامین سرمایه و تقویت ساختار سازمان با اولویت آماده سازی و اصلاح ساختار و استفاده از تجربه کشورهای پیشرفته دیگر از دیگر اقداماتی است که می تواند به تغییر شرایط کمک کند.